Mülga 506 sayılı yasanın 3. Maddesinde 5510 sayılı yasanın 6. Maddesinde sigortalı sayılmayanlar belirtilmiş olmasına rağmen zihinlerde işverenin işyerinde ücretsiz çalışan eşinin, konut içinde yapılan işlerde çalışanların, ev hizmetlerinde çalışanların, askerlik hizmetini yapmakta olanların, tarım ve orman işlerinde çalışanların hangi hallerde sigortalı sayılıp sayılmayacakları hususunda tereddütler vardır.
Aşağıda bu hususları tek tek irdeleyerek konulara açıklık getirmeye çalışılacaktır.
01 İşverenin işyerinde çalışan eşinin ve çocuklarının sigortalılığı
İşverenin işyerinde ücretsiz çalışan eşi sigortalı sayılmaz. Ancak işyerinde fiilen ve ücret karşılığı çalışan aldığı ücretleri işyeri kayıt ve belgelerine usulüne uygun olarak intikal eden eş sigortalı sayılır. Kanunda işverenin işyerinde çalışan çocukları, ana, baba ve kardeşleri için herhangi bir istisna yer almamıştır. Çalıştıkları takdirde ücret alıp almadıklarına bakılmasızın sigortalı olurlar.
Ancak baba veya annesine ait işyerinde çalışan 18 yaşından küçük çocuklar sigortalı olamazlar. 18 yaşından küçük çocuğa vasi tayin edilmişse, vasisi ile anne veya babası arasında bir hizmet akdi yapılmış ve hakim tarafından tasdik edilmişse sigortalı olur. 18 yaşından küçük çocuk evlenmişse reşit olur ve sigortalı sayılır.
02 Konut içinde yapılan işlerde çalışanlar
Aynı konutta birlikte yaşayan ve üçüncü dereceye kadar (üçüncü derece dahil) olan hısımlar arasında ve aralarını dışarıdan başka bir kimse katılmayarak bir konut içinde yapılan işlerde çalışanlar sigortalı sayılmamaktadır. Ancak üçüncü dereceden sonra bir hısmı veya hısımlılık bulunmayan bir kimsenin katılması halinde, konut bir işyeri niteliği kazanacağından, bu konut içindeki işlerde çalışanlar sigortalı sayılacaktır.
03 Ev Hizmetlerinde Çalışanlar
5510 sayılı yasa 6. Maddesinin (c) bendinde ev hizmetlerinde çalışanlardan ücretle ve sürekli olarak çalışanlar sigortalı sayılmış olup, ücretsiz ve süreksiz çalışanlar sigortalı sayılmamıştır.Ev hizmetleri, çamaşır ve bulaşık yıkama, ütü yapma, cam silme, yemek yapma gibi evin gündelik işleridir. Ev hizmetlerinde ücretle çalışanların yapmış oldukları işin niteliği bakımından öncelikle sürekli iş olup olmadığının belirlenmesi gerekmektedir.
Eğer ev işleri aynı kişi tarafından belli periyotlarda tekrarlanarak yapılıyorsa bu çalışma sürekli çalışma olarak kabul edilir. Diğer bir deyişle, çalışan her hafta aynı gün ev işlerini yapmak için geliyorsa bu sürekli çalışma olarak nitelendirilir. Belirsiz aralıklarla ve çağrı üzerine geliyorsa bu çalışma süreksiz çalışma olarak değerlendirilir.
04 Askerlik Hizmetini Yapmakta Olanlar
Askerlik hizmeti silah altına alınmakla başlayıp terhis tarihinde sona ermektedir. Askerlik hizmetini yapanlar bir şekilde hizmet akdine istinaden çalışsalar dahi 4/a sigortalısı olamazlar.
Ancak 1111 sayılı askerlik kanununun 78. Maddesine göre Askerlik Hizmetlerini yapmakta olanlara verilen sıhhi izinlerin (hava değişimi) üç aydan fazlası, normal izinlerin ise her yıl bir aydan fazlası ve firarda geçen süreler askerlik hizmetinden sayılmadığından, söz konusu sürede çalışılması halinde sigortalı sayılacaklardır. Erken terhis mahiyetinde izinlerde de çalışma olduğu takdirde sigortalı sayılacaklardır.
05 Tarım ve Orman İşinde Çalışanlar
Kamu idarelerinde ve kanunun ek beşinci maddesi kapsamında sayılanlar hariç olmak üzere tarım işlerinde ve orman işlerinde hizmet akdiyle süresiz işlerde çalışanlar sigortalı sayılmazlar.
06 Sonuç
Yukarıda anlatıldığı gibi işverenin işyerinde ücretsiz çalışan eşi 18 yaşından küçük çocukları, konut içinde yapılan işlerde üçüncü dereceye kadar hısımlar arasında (üçüncü derece dahil) yapılan işlerde, ev hizmetlerinde ücretsiz ve sü-reksiz çalışanlar, askerlik hizmetini yapmakta olanlar, özel sektöre ait tarım ve orman işlerinde hizmet akdiyle süreksiz çalışanlar sigortalı sayılmazlar.
Kaynak: Niyazi Yamaç - bursa-smmmo.org.tr
0 yorum:
Yorum Yazın
Bu yazı hakkında ne düşünüyorsunuz?